Ekim 2016
Medeniyetler Beşiği Türkiye'nin Hazineleri:
NİĞDE, Bor
NİĞDE, Bor
Maden
ismi olarak bilinen Bor, sanılanın aksine Yunanca "poros" dan gelir.
Fener rum mektebi meşhur Türkçe muallimi J.Karlos tarafindan yazılan Türkçe,
Rumca lügatinde Rum kilisesine tabi şehirler ve köylerin isimleri vardır. Bor şehri de bunlar arsında yer alır. Yunanca Poros ve Fransizca Bore'dur. Bu kelime yol ve
deniz limanını dahi ifade eder[1].
Türkçede zıraate elverişli olmayan toprak anlamına gelmektedir. Bizans İmparatorluğunda Girit sahillerinde bu ismi taşıyan pek çok köy vardır. Kilisenin derecei taksimatinda Bor bir metropolitlik idi[3].
Bor’un geçmişi,
tarih öncesi devirlere kadar uzanmaktadır. Köşk Höyük’te yapılmakta olan
arkeolo
jik kazıda yerleşimin M.Ö. 5000 yılına dayandığı anlaşılmıştır.
jik kazıda yerleşimin M.Ö. 5000 yılına dayandığı anlaşılmıştır.
Bölge
sırasıyla, Hitit’lerin, Frigya’lıların, Pers’lerin ve Roma’lıların eline
geçmiştir. Daha sonra uzunca bir süre Bizans yönetiminde kalmasına müteakip,
Selçuklular’ın önemli idari ve askeri şehirlerinden biri olmuştur.
Selçuklulardan sonra bölge 11. yy.da Ertane ve Karamanoğulları arasında
paylaşılmıştır[4].
1071 Malazgirt
Zaferinden sonra Anadolu Fâtihi Kutalmışoğlu Süleyman Şah emrindeki Türk
ordusu, bütün Anadolu gibi bu bölgeyi de Bizanslılardan alarak fethetti (1076).
Sultan İkinci
Kılıçarslan burasını yerleşme merkezi haline getirerek oğlu Melik Arslan Şaha
verdi. Bundan sonra gelişmeye başlayan Niğde 13. asrın ilk yarısında
Anadolu'nun büyük şehirlerinden biri haline geldi. Sultan İzzeddin Keykâvus ve kardeşi
Sultan Alâaddin Keykubat devrinde bu sultanların emriyle Niğde valisi olan
Zeyneddin Beşâre, şehri fevkalâde bir şekilde imâr etti. Bu tarihlerde Niğde
Selçuklu Devletinin önemli bir askerî merkezi (üssü, serleşkeri) idi. Zaman
zaman Selçuklu Sultanları Niğde'ye gelip bir müddet otururlardı.
1308
senesinde, Selçuklu Devleti yıkılarak ülke, pek çok beyliklere bölündü.
İlhanlılar, Anadolu genel valileriyle bu bölgelerde hakimiyetlerini devam
ettirmek istediler. İlhanlıların genel valisiyken Orta Anadolu'da istiklalini ilan eden Eretnaoğulları, Niğde ve çevresine de hakim oldular. Eretnaoğullarının
Niğde
valisi olan Sungurbey, Niğde'yi ve Bor 'u geniş ölçüde imar etmiştir.
PAŞA CAMİ VE BEDESTEN : Sokullu Mehmet Paşa
M.1573 yılında yaptırılan İki Cadde arasında yer alan cami bedesten üzerine inşa edilmiştir. Enlemesine yöneliş gösteren dikdörtgen planlıdır. Kırma çatı üzeri kurşun kaplıdır. Taş, tuğla malzeme ile almaşık teknikle inşa edilmiştir. Saçak altı testere dişi kornişlidir. Kuzeyden çift taraflı taş merdivenlerle kapalı olan son cemaat yerine girilir. Üzeri tek pahlı kurşunla kaplıdır. Sonradan eklenen son cemaat yeri ahşap olup, yuvarlak kemerli açıklıkları cam
kaplıdır. Merdivenlerin altında 3 adet dükkân vardır.
Doğu cephe; zemin katın ortasında bedestenin sivri kemerli giriş eyvanı yer alır. İçinde basık kemerli, çift demir kanatlı giriş kapısı vardır. Kapı üzerinde kitabe mevcuttur. Eyvanın sağında yuvarlak kemerli dükkânlar vardır. Eyvan üzerinde kalem işi bitkisel bezemeler vardır. Güneydoğu köşede ise tuğla örgülü minare vardır. Güney cephe; zeminde küçük havalandırma delikleri, üst katta caminin sivri kemer alınlıklı dikdörtgen pencereleri, üstte ise küçük sivri kemerli iki pencere ile sonlanır. Batı cephede; zeminde bedestenin iki girişi vardır. Sonradan eklenen sivri kemer doldurulmuştur. Üst seviyede iki pencere ile sonlanmaktadır[5]
AHMET KUDDUSİ TÜRBESİ: Ahmet Kuddusi Hz:nin makamı ve mezarı Niğde Bor ilçesindedir. Niğde'nin yetiştirdiği önemli bir divan şairidir. Şairliğinin yanında bilgeliği ile de kendisine değer verilen önemli bir zattır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder