SİLLE (Konya ili, Selçuklu
ilçesi) 17 Ekim 2016
Konya’nın Selçuklu ilçesine bağlı bir mahalle olan Sille
eski bir Rum köyüdür. Müslümanlar ve Hıristiyanların hoş görüyle bir arada
yaşadığı ve geçmişi çok eskilere dayanan
Sille, Konya’nın 8 km. kuzeybatısında, deniz seviyesinden 1115 metre yüksekte
tepe ve dağların arasında, Sille çayının açtığı vadide yer alır[1].
Selçukluların Konya’yı başkent yapmaları
ile Türk ve Rumlar bir arada yaşamaya başlamış, Rum ve Türk ustaların birlikte inşa ettiği konaklar ise; bugün
turizm sektöründe kafe, butik otel, restoran olarak hizmet vermeyi sürdürmektedir.
Osmanlılar döneminde de İpek ve
Baharat yolları üzerinde olan Sille, sosyo-ekonomik imkanlardan yararlanmaya
devam etmiştir.
Nüfusun çoğunluğunu oluşturan Rumların,
Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşu ardından nüfus mübadelesi ile Sille’yi terk etmeleri bu
işgücünü ikame edecek vasıflı işgücü yokluğu nedeniyle Sille’nin sarsıntı
geçirmesiyle sonuçlanmış, son senelerde yapılan restorasyonlarla Sille tekrar
eski günlerine dönme yolundadır.
Hıristiyanlığın Anadolu’da ilk yayıldığı yıllara uzanan bir yerleşim olan Sille halkının da Kapadokya, Nevşehir civarı ve Klistra’da olduğu gibi mağaralarda yaşadığı görülmektedir.
Sille’de; yumuşak volkanik kayalara oyulmuş pek çok küçük
kilise, Osmanlı mezar taşları ve günümüze kadar gelebilmiş Aya Elena kilisesi ziyaret edilebilir.
Roma, Bizans, Kudüs güzergahı üzerinde
yer alan bu önemli bölge, “Kutsal Haç” yolcuları için uğranmadan geçilmeyen
bir konaklama yeri, önemli bir dini
merkez olmuştur.
Bugün müze olarak işlev gören Aya
Elana Kilisesi, Hagios Mikhael ya da
Büyük Kilise olarak bilinen yapı Sille’nin Subaşı Mahallesi’nde Tatköy
yol ayırımının güneyinde çay kenarında yer almaktadır. Bizans dönemi olarak
tarihlendirilen yapı, giriş kapısı üzerindeki kitabesi binanın 327 yılında İmparator Konstantin’in
annesi Helene tarafından Kudüse haç yolculuğu
sırasında inşa ettirildiğini göstermekte ve zamanla harap olduğu için de
II.Mahmut zamanında ve 1833 tarihli kitabede de kilisenin dördüncü onarımının Abdülmecit
dönemlerinde gerçekleştirildiği söylenmektedir
Kilise
düzgün kesme Sille taşıyla yapılmıştır.Avlusunda kayalara oyulmuş odalar bulunmaktadır.
Kilisenin kuzeye açılan kapısından dış nartekse girilir. Burada kadınlar
mahfeline çıkan iki yönlü taş merdivenler yer almaktadır. Kilisenin ana kubbesi
dört fil ayağı üzerinde olup, kilise üç salimlidir. Kilisenin içinde ahşaptan
alçı süslü bir vaaz kürsüsü ile apsisle ana mekanı ayıran sanat şaheseri ahşap
alçılı kafes bulunmaktadır. Kubbe geçişlerinde ve taşıyıcı ayaklarda Hz.İsa,
Hz.Meryem ile havarilere ait resimler bulunmaktadır[2]. .
Kilise Kapısı
Ak Hamam, Aşağı Hamam, Çarşı Hamamı,
Hacı Ali Ağa Hamamı isimleriyle bilinen ve mimarı bilinmeyen hamam, 1884 yılında
Hacı Ali Ağa tarafından yaptırılmıştır.
Sille deresinin kenarında çifte hamam
olarak inşa edilmiştir. Erkekler bölümünün doğuda yer alan giriş kapısı üzerinde kitabesi bulunmaktadır.
Simetrik plan
şeması gösteren hamam; soyunmalık, soğukluk, sıcaklık bölümlerinden meydana
gelmiştir.
Hamamın soğukluk bölümü kare
planlı ve üzeri bol ışıklı pandandifli kubbe ile kaplanmıştır. Sıcaklık bölümleri kare planlı olup soğukluk
yönü dışında üç yöne birer eyvanla genişletilmiş ve kuzey köşelere ışıklı halvet
odaları yerleştirilmiştir. Hamamın dışında
Sille’nin geleneksel çizgili derzleri kullanılmıştır.
1998 yılında
Selçuklu Belediyesi tarafından restore edilen Ak Hamam, Sille Halk Kültür
Müzesi haline getirilmiştir.
Sille’nin özgün yapısı zarar görse de son yıllarda
restorasyon geçirmiş ve günümüzde köy ile çevresi SİT alanı olarak kabul edilmekte ve korunma
altında bulunmaktadır.
